tag:blogger.com,1999:blog-83927144028061415072024-03-13T20:14:43.252-07:00Σχολή Ήρεμης Σκέψηςτου δρος Ιωάννη Σ. ΧριστοδούλουDr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.comBlogger13125tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-85043931427273946412023-04-10T14:03:00.002-07:002023-04-10T14:10:55.777-07:00Εύη Ζορπίδου, "Mια φιλοσοφική αυτοβιογραφία ή νέος λόγος περί μεθόδου (Ι. Χριστοδούλου, "Φιλοσοφία είναι…")" <p style="text-align: justify;"><span style="font-size: 14pt; text-align: justify;"><br /></span></p><p style="text-align: justify;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgsQb3800ihZtD9WXcDt_l6ArbD5tZhuOegXLWAn05UUQ3P9E5IHuQ0z7l-bYHgEf1iGX9TasZaGZ6MsfqSo5SzP25t7hVyXBEgIYgjqCUwW7uxArcK8ElwZOVG6urLliRqvE1pPQv1oWLGrLj46qqFYPhxGVs8fRfQKHcPnbMchVvBIEqYQcoZiCz_" style="font-size: 18.6667px; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><br /></a></p><div class="separator" style="clear: both; font-size: 18.6667px; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><span style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgsQb3800ihZtD9WXcDt_l6ArbD5tZhuOegXLWAn05UUQ3P9E5IHuQ0z7l-bYHgEf1iGX9TasZaGZ6MsfqSo5SzP25t7hVyXBEgIYgjqCUwW7uxArcK8ElwZOVG6urLliRqvE1pPQv1oWLGrLj46qqFYPhxGVs8fRfQKHcPnbMchVvBIEqYQcoZiCz_" style="font-size: 18.6667px; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img alt="" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEicwfXVxOO8186ZM4tGl_GMF3lgYSvOZa-fXt83PDHQ_DYyuf-Uj7bimH1P97VYr32yA6sWMuP4Jyc_o2S1Iu2sNu7ZRpeifFCYsAtpmJFL5alMuX9dd1Qx2yDgvU0HIjqhaAD1jg9pLFxemjdVRNfo75HW2FrhOe4_bELw94sLJDbBq0MGGmHzHHLf" width="180" /></a></span></div><div class="separator" style="clear: both; font-size: 18.6667px; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; font-size: 18.6667px; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;">ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΥΠΡΟΥ</div><div class="separator" style="clear: both; font-size: 18.6667px; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;">06/04/2023</div><p></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: 14pt; text-align: justify;">Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να
ευχαριστήσω θερμά τον αγαπητό κ. Κλείτο Ιωαννίδη, Πρόεδρο της Φιλοσοφικής
Εταιρείας Κύπρου, για το</span><span style="font-size: 14pt; text-align: justify;"> </span><span style="font-size: 14pt; text-align: justify;">βήμα και την
ευκαιρία που μου έδωσε να μιλήσω σήμερα ενώπιόν σας, κυρίως όμως τον ίδιο τον
συγγραφέα, καθηγητή Φιλοσοφίας και φίλο, Γιάννη Χριστοδούλου, που με
εμπιστεύτηκε να παρουσιάσω σήμερα το βιβλίο του, με τίτλο «Φιλοσοφία
είναι…».</span><span style="font-size: 14pt; text-align: justify;"> </span><span style="font-size: 14pt; text-align: justify;">Ελπίζω να σταθώ αντάξια των
προσδοκιών τους. Το εγχείρημα, βέβαια, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο,
ειδικότερα όταν απευθύνεσαι σε ένα κοινό εξοικειωμένο με τη φιλοσοφική σκέψη
και λόγο και, κυρίως,</span><span style="font-size: 14pt; text-align: justify;"> </span><span style="font-size: 14pt; text-align: justify;">όταν καλείσαι να
παρουσιάσεις ένα βιβλίο φιλοσοφίας, πόσο μάλλον το βιβλίο φιλοσοφίας του
Γιάννη.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Ο τίτλος της παρουσίασής μου
είναι: <a name="_Hlk131571169">«Γιάννη Χριστοδούλου, μια φιλοσοφική
αυτοβιογραφία ή νέος λόγος περί μεθόδου».</a> Διευκρινίζω: στην πραγματικότητα
δεν θα παρουσιάσω το βιβλίο του Γιάννη, αλλά την αντίληψή μου γι’ αυτό. Θα
επιχειρήσω, εν προκειμένω, να παρουσιάσω τις σκέψεις μου για τη σκέψη του ως
δημιουργική νοήματος, αλλά ταυτόχρονα και την πράξη, το πώς εφαρμόζει δηλαδή
όλα αυτά που γράφει στο βιβλίο του, στη ζωή του και στη διδασκαλία του, αφού
ευτύχησα να τον γνωρίσω πρώτα ως φίλο,
εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά και ως δάσκαλο στη Σχολή του, τη Σχολή Ήρεμης
Σκέψης, στη συνέχεια.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Η σύνδεση σκέψης και πράξης, το πώς πράττει δηλαδή κανείς, δεν
είναι αυτονόητη, αφού πολλοί δεν συνειδητοποιούν ότι σκέφτονται ή ότι αυτό που
σκέφτηκαν χωρίς να το καταλάβουν οδήγησε σε μια πράξη ή σε μια κακή
επιλογή. Αντιθέτως, στην περίπτωση του
Γιάννη, σκέψη και πράξη συνδέονται άρρηκτα, αφού δεν ισχύει ο διχασμός αυτός
του εγώ. Μάλιστα, ο Γιάννης κατορθώνει το εξής εντυπωσιακό: να συλλαμβάνει επ’
αυτοφώρω τη σκέψη και την όλη διαδικασία
την ίδια στιγμή που σκέφτεται κάτι και, έτσι, πράττει αναλόγως. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Σας εξομολογούμαι: Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα διαβάζοντας το
βιβλίο του είναι ότι ο τρόπος που γράφει είναι ο ίδιος ο τρόπος με τον οποίο
σκέφτεται, εκφράζεται, πράττει, διδάσκει. Δεν θα μπορούσε, επομένως, το βιβλίο
αυτό να έχει γραφτεί από κάποιον άλλον, αφού φέρει τη σφραγίδα του. Εξάλλου,
όπως ο ίδιος δηλώνει ρητά στο βιβλίο του - και στο οπισθόφυλλο - πρόκειται για
τη φιλοσοφική του αυτοβιογραφία. <i> </i>Τι
σημαίνει, όμως, αυτό; <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Φρόνιμο θα ήταν, στο σημείο αυτό,
να διερευνήσουμε τη σημασία των λέξεων, αφού όπως λέει ο Επίκτητος «αρχή
παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψις». Η αυτοβιογραφία στη λογοτεχνία είναι,
λοιπόν </span><b><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">:</span></b><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> το αφηγηματικό
κείμενο που </span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">ως </span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">κύριο θέμα του έχει την εξιστόρηση της ζωής του ίδιου του
συγγραφέα</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">. Στο είδος αυτό , μάλιστα, ο αφηγητής ταυτίζεται με τον
συγγραφέα. Όμως, εδώ, δεν έχουμε να κάνουμε με ένα λογοτεχνικό κείμενο – παρά
την αισθητική διάσταση αυτού του πυκνού, όμορφου, μακροπερίοδου, φιλοσοφικού
λόγου και ύφους. Έχουμε, σίγουρα, ένα
κείμενο στο οποίο μορφή, ύφος και περιεχόμενο γίνονται ένα. Και επιπλέον, το
βιβλίο αυτό, όπως κάθε αυτοβιογραφία,
είναι μια ανασκαφή, με μια αναδρομική οπτική γωνία αφήγησης. Το ζητούμενο της
ανασκαφής αυτής, το αντικείμενο της πραγμάτευσης είναι κανονικά, στην
αυτοβιογραφία, το ίδιο το υποκείμενο και η ζωή του. Στο βιβλίο, βέβαια, αυτό ο
Γιάννης δεν έχει ως στόχο την ανάδειξη του «εγώ του»</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">∙</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"> το αντικείμενο είναι η ίδια η φιλοσοφία, η σκέψη του και κυρίως η
φιλοσοφική του μέθοδος. Φέρνει, λοιπόν,
στο φως, με την ανασκαφή αυτή, όπως πολύ επιτυχημένα την ονομάζει, τον τρόπο
διαμόρφωσης της σκέψης του, έναν
τρόπο σκέψης, φιλοσοφικής σκέψης, που διαμορφώθηκε μέσα από τα χρόνια, τα
αναγνώσματα, τη μίμηση, τις αφομοιωμένες γνώσεις, τις σπουδές, τις εμπειρίες, τα βιώματα, τις
διαδοχικές σκέψεις ενός προκόπτοντος… που
έγινε σταδιακά δάσκαλος φιλοσοφίας,
φιλόσοφος και συγγραφέας βιβλίων φιλοσοφίας. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Δεν πρόκειται, όμως, σε καμία
περίπτωση, για μια Ιστορία της Φιλοσοφίας
ή για μια ιστορία της σκέψης του, γιατί τότε δεν θα αφορούσε το παρόν, στο
οποίο πάντα προσανατολίζεται. Είναι ο δικός του ορισμός για τη φιλοσοφία, την
οποία, όπως εξομολογείται ο ίδιος, τη «γνώρισε φιλοσοφώντας (και) για την
ίδια». </span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> </span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Όπως διατείνεται και ο Ιωάννης
Θεοδωρακόπουλος, «</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">Μόνον τότε καταλαβαίνω τι είναι φιλοσοφία, όταν ζω ο ίδιος μέσα της, όταν
δηλαδή φιλοσοφώ"</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">. Το βιβλίο του Γιάννη είναι ακριβώς αυτό: το
πρωτότυπο βιβλίο ενός φιλοσόφου που γνώρισε τη φιλοσοφία, φιλοσοφώντας. </span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"><br />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br />
<!--[endif]--></span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Πρόκειται, με άλλα λόγια, για το φιλοσοφικό του αποτύπωμα, το
ίχνος ενός ανθρώπου που – όπως συμβαίνει
και με τα δ</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">ακτυλικά αποτυπώματ</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">α που</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> είναι μοναδικά για κάθε
άτ</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">ομο -</span><span lang="EL" style="background: white; color: #333333; font-family: "Arial Unicode MS",serif; font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> </span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">ασκεί</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">, με τον δικό
του, ιδιαίτερο και πρωτότυπο τρόπο</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> καθοριστική επίδραση </span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">στους αναγνώστες
και τους μαθητές του, αλλά και άλλους, αφού το βιβλίο αυτό απευθύνεται σε κάθε
σκεπτόμενο άνθρωπο ή μάλλον σε κάθε άνθρωπο που θέλει να μάθει να σκέφτεται,
αφού αναγνωρίσει πρώτα την άγνοιά του. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Όπως προανέφερα, ο τίτλος της
παρουσίασής<i> μου είναι: Γιάννη Χριστοδούλου, μια φιλοσοφική αυτοβιογραφία ή
άλλος λόγος «περί μεθόδου». </i>Ο υπότιτλος<i> </i>είναι αναμφίβολα γνώριμος<i>. Αναφέρομαι, βέβαια, στο γνωστό σε όλους
μας </i></span><b><i><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> </span></i></b><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">ΛΟΓΟ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟ</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Υ του </span><span lang="EN-GB" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EN-GB;">Rene</span><span lang="EN-GB" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"> </span><span lang="EN-GB" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EN-GB;">Descartes</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">- </span><span lang="EN-GB" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EN-GB;">Cartesius</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">, που
θεώρησε ως πρώτη αρχή της φιλοσοφίας που αναζητούσε το «σκέφτομαι άρα υπάρχω»</span><span lang="en-CY" style="display: none; font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-hide: all;">Top
of Form</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"> </span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">και που κατάφερε </span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> να στηρίξει τη φιλοσοφική σκέψη σε νέο και
σταθερό έδαφος, απελευθερώνοντάς την από τη δεσποτεία της Εκκλησίας και
λυτρώνοντάς τη από τις μεσαιωνικές προκαταλήψεις.</span><span lang="en-CY" style="background: white; color: #333333; font-family: "Manrope",serif; font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> </span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Ο Ντεκάρτ χ</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">ρειάστηκε ν’ αναζητήσει μια δική του
μέθοδο</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"> και τη διατύπωσε σε σύντομους κανόνες, θέλοντας</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> </span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">να</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> αντικαταστήσει όλα</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"> </span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">όσα είχε
διδαχθεί…</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> με
τις αλήθειες που θα τις παραδεχόταν μονάχ</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">α</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> το δικό του λογικό</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"><br />
</span><i><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Ο λόγος που επέλεξα αυτό τον υπότιτλο
είναι ο εξής: εδώ ο Γιάννης διατυπώνει, όπως και ο Ντεκάρτ, </span></i><i><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> τηρουμένων</span></i><i><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"> βέβαια</span></i><i><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> των αναλογιών</span></i><i><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">, ένα
νέο λόγο για τη μέθοδο</span></i><i><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">, </span></i><i><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"> στην οποία αφιερώνει και το βιβλίο
του. </span></i><i><span lang="en-CY" style="display: none; font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-hide: all;">Bottom of
Form</span></i><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><i><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Συγκεκριμένα, <span style="display: none; mso-hide: all;">επέλεξε</span>στο βιβλίο του επιχειρεί να
δώσει έναν ορισμό για το τι είναι φιλοσοφία και μιλά επισταμένως περί μεθόδου. Αφιερώνει, μάλιστα, το βιβλίο του σ’
αυτή τη στοχαστική μέθοδο. Όπως παρατηρεί σχετικά: «η Φιλοσοφία διαχρονικά, και
σήμερα, υπάρχει χωρίς κοινά αποδεκτό ορισμό, και, κυρίως, χωρίς σαφή και κοινά
αποδεκτή μέθοδο μεταξύ των φιλοσόφων…. Αυτό την κατέστησε αφανή ως προς την ουσία
της και δυσπρόσιτη…».<o:p></o:p></span></i></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Και συνεχίζει: « Κάθε
φιλόσοφος που σέβεται την κληρονομιά της Φιλοσοφίας που του παραχωρείται
από αιώνες φιλοσοφικής σκέψης, δεν φιλοδοξεί τίποτε υψηλότερο από την κατάθεση
της προσωπικής του συμβολής όχι τόσο σε επιμέρους φιλοσοφικές έρευνες όσο στην
έρευνα γι’ αυτό που αποτελεί προϋπόθεση για να δημιουργεί ως φιλόσοφος: τη
φιλοσοφική πρόθεση. Στη φιλοσοφική προθετικότητα είναι αφιερωμένο το βιβλίο
αυτό: σε ό,τι σηματοδοτεί τη Φιλοσοφία καθεαυτήν ως διακριτή στοχαστική ενέργεια,
ανεξάρτητα από το περιεχόμενο που παίρνουν οι φιλοσοφικές σκέψεις. Η φιλοσοφική
σκέψη επιβιώνει διαχρονικά σε αυτό που τη συνιστά ως εμμένουσα στοχαστική
μέθοδο. Έτσι παίρνουν νόημα οι φιλοσοφικές ιδέες….».<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Δυστυχώς, όπως παρατηρεί στα
κεφάλαια με τίτλο: «Προθετικότητα στη διδασκαλία της Φιλοσοφίας» και «Η
διδασκαλία της Φιλοσοφίας υπό το πρίσμα της ιστορικότητας της φιλοσοφικής
σκέψης» , πολλοί διδάσκουν όχι το πώς παρήχθησαν οι φιλοσοφικές ιδέες, αλλά τις
φιλοσοφικές ιδέες και τις απαντήσεις που δόθηκαν κατά καιρούς από τους
φιλοσόφους μέσα από τα κείμενά τους </span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">∙ </span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">πολλές φορές, μάλιστα, διαβάζουν
επιλεκτικά ένα χωρίο από το κείμενο ενός φιλοσόφου, εξυπηρετώντας έτσι τις
κατηγορίες - προκατασκευασμένα σχήματα στα οποία έχουν ήδη κατατάξει τους φιλοσόφους.
Ακόμη χειρότερα, πολλές φορές διδάσκουν
ερήμην των φιλοσοφικών κειμένων και βασιζόμενοι σε Ιστορίες της
Φιλοσοφίας. Στην κλασική, όμως, φιλοσοφία δεν μπορείς, όπως επισημαίνει ο
συγγραφέας στην Εισαγωγή του, να διαχωρίσεις τον τρόπο σκέψης από τον τρόπο που
γράφουν οι φιλόσοφοι, όπως δεν μπορείς να φανταστείς τον Σωκράτη χωρίς τον
διάλογο ή τον Μάρκο Αυρήλιο χωρίς την αυτοβιογραφία<i>. <o:p></o:p></i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Στα επιμέρους κεφάλαια του
βιβλίου παρουσιάζονται, επίσης, οι
διαστάσεις της φιλοσοφικής σκέψης, όλες σχεδόν οι κατευθύνσεις προς τις οποίες μπορεί να
κινηθεί ο φιλοσοφικός στοχασμός: Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται η κλασική
Φιλοσοφία ως Φιλολογία και μια υπόσχεση μέλλοντος, το ύφος της Φιλοσοφίας στην
Αρχαία Ελλάδα, το παράδειγμα του
Επίκτητου, του Σωκράτη και άλλων, η φιλοσοφία ως σοφία, η δια βίου φιλοσοφική
γνώση σε αντιδιαστολή προς τη σύγχρονη δια βίου μάθηση, η κλασική Φιλοσοφία ως
θεραπεία, η σκέψη ως θεωρία και πράξη, η πλάνη ως αρχή της φιλοσοφίας, η
κλασική φιλοσοφία και η πραγματικότητα, η επιστημολογία της φιλοσοφικής σκέψης,
η διδασκαλία της φιλοσοφίας, η διδακτική της Ηθικής – ακαδημαϊκής και
φιλοσοφικής κ.ο.κ. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Σ’ ένα από τα κεφάλαια του
βιβλίου του με τίτλο «Φιλοσοφική μαθητεία»,
είναι σαν να περιγράφει ακριβώς τον τρόπο που διδάσκει στη Σχολή του,
αλλά φαντάζομαι και στους φοιτητές του στο Πανεπιστήμιο, αφού τον διακρίνει,
όπως είπαμε, μια συνέπεια λόγων - διδασκαλίας και έργων. Για να βρεθεί ο
μαθητευόμενος, εξηγεί, σε μια φιλοσοφική κατάσταση θα πρέπει πρώτα να
αντιληφθεί ότι η σκέψη για την αντίληψη δεν οδηγεί σε γνώση και ότι μόνο με τη φιλοσοφία
θα οδηγηθεί σε άρση της πλάνης. Απαραίτητη, ασφαλώς, προϋπόθεση είναι να
υπάρχει ο δάσκαλος - φιλόσοφος, ο οποίος θα τον οδηγήσει σταδιακά (δυνητικά)
στο φιλοσοφείν. Στη συνέχεια, περιγράφει αναλυτικά τα στάδια και την επίπονη
διαδικασία ως την «πλήρωση», όταν δηλαδή οι μαθητές - όσοι δεν λιποτακτήσουν
στην πορεία - θα είναι σε θέση πλέον να σκέφτονται φιλοσοφικά, μέσα από τη
μελέτη κειμένων και να εκφράζονται φιλοσοφικά. (Βεβαίως, η φιλοσοφική σκέψη για
την αλήθεια δεν εξαντλείται στα κείμενα, αλλά αναφέρεται σε οτιδήποτε μπορεί να
αποτελέσει αντικείμενο γνώσης). Αυτό που βίωσα κι εγώ, κατά τη διάρκεια της
διαδικασίας αυτής στα μαθήματά μας,
είναι ότι η πιο μεγάλη δυσκολία είναι να εκριζώσουμε από μέσα μας την
οίηση, την αλαζονεία που έχουμε της αυτόματης ορθής σκέψης για την αντίληψη. Σ’
αυτό το σημείο, πρέπει να ομολογήσω την ενοχή μου, αφού πολλές φορές πέφτω σε
αυτή την παγίδα, κατά τη διάρκεια των μαθημάτων μας. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Στο βιβλίο του ο Γιάννης
Χριστοδούλου διακρίνει τη μη φιλοσοφική γνώση από τη φιλοσοφική. Στην πρώτη
περίπτωση, πρόκειται για ψευδο-γνώση, μια γνώση που προκύπτει από την «κοινή
γλώσσα» ή καλύτερα είναι αυτοματισμός της σκέψης, σε αντιδιαστολή προς την
κλασική φιλοσοφική σκέψη και γνώση. Σε ό,τι αφορά αυτή, η εξοικείωση με τη
φιλοσοφική γλώσσα καλλιεργεί και τη βούληση για σκέψη και έτσι η κοινή γλώσσα
και γνώση δεν είναι πλέον αρκετή. Δυστυχώς, όπως επισημαίνει, σήμερα η
φιλοσοφία - με την επίδραση του λογικού θετικισμού, τη φιλοσοφία της κοινής
γλώσσας, της αναλυτικής φιλοσοφίας κ.ο.κ - έχει απωλέσει τον παραδοσιακό της
ρόλο, τη ζήτηση της γνώσης και της αλήθειας φιλοσοφικά - ως ιστορία της
φιλοσοφίας και ως μέθοδος αλήθειας. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Ήδη, στην Εισαγωγή του βιβλίου
του κάνει τη διάκριση του κοινού νου και λόγου από τον φιλοσοφικό. Αυτή η
φιλοσοφική γλώσσα και έκφραση διακρίνεται από αυτήν του κοινού νου που
χρησιμοποιεί μια γλώσσα σε κοινή χρήση και, μάλιστα, αυτόματα. Ο κοινός νους
και λόγος, λοιπόν, ως ανεξέταστος και ανεπεξέργαστος μεταφέρει πλάνες, σε αντίθεση προς τον
φιλοσοφικό που έχει ως στόχο την άρση της πλάνης. Εδώ ο συγγραφέας κάνει μία
ακόμα διάκριση μεταξύ του φιλοσοφικού και επιστημονικού νου και λόγου. Ο
δεύτερος έχει επιστημολογική αξία κυρίως για τους επιστήμονες, ενώ δεν μπορεί
να αξιοποιηθεί από τους μη επιστήμονες, λόγω του μη προσιτού επιστημονικού
κώδικα. Η κλασική φιλοσοφία, από την άλλη, ερμηνεύει την πραγματικότητα. Επομένως,
μπορεί να αποφέρει οφέλη για τον άνθρωπο,
όπως ακριβώς και το βιβλίο αυτό. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Εναπόκειται σ’ εμάς να το
διαβάσουμε αργά, με προσοχή, να προβληματιστούμε, να εθιστούμε στη φιλοσοφική
σκέψη - έκφραση, αφού αυτά τα δύο είναι αξεχώριστα, να το απολαύσουμε
φιλοσοφικά - για την αλήθεια του - αλλά και αισθητικά χάρη στη γλωσσική
δεινότητα του συγγραφέα και την όμορφη γλώσσα που χρησιμοποιεί και, τέλος, να εκτιμήσουμε τα οφέλη που μπορεί να μας
προσφέρει: ένα βιβλίο θεραπευτικό, ένα εργαλείο για τον δάσκαλο, τον καθηγητή
κάθε βαθμίδας, τον σκεπτόμενο άνθρωπο, τον εκκολαπτόμενο φιλόσοφο,<i> </i>τον
άνθρωπο που θέλει να μαθαίνει και να αυτοβελτιώνεται δια βίου και δεν αρκείται στην<i> </i>κατάρτιση / επιμόρφωση που του
προσφέρεται ή μάλλον του επιβάλλεται μόνο για πρακτικούς, επαγγελματικούς
λόγους. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Απευθύνεται, επιπλέον, στον κάθε
άνθρωπο που θέλει κάτι παραπάνω από απλές συνταγές, θέλει ένα τρόπο να
αντιμετωπίσει τα προβλήματα της καθημερινότητας, να βάλει σε τάξη το
περιεχόμενο των σκέψεών του που ενίοτε είναι κατακερματισμένες και προκαλούν σύγχυση, κυρίως όμως σε αυτόν που
θέλει να αλλάξει τον τρόπο σκέψης του και να αποποιηθεί τις έτοιμες,
προκατασκευασμένες απαντήσεις του κοινού, μη φιλοσοφικού νου. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Πολλές φορές, τα πράγματα χάνονται μέσα από τη μυωπική μας
ματιά, το ίδιο και οι έννοιες οι σημασίες και οι σκέψεις, ακόμα και ο ίδιος μας
ο εαυτός, που καταντά ένας απλός παρατηρητής σκέψεων ατέρμονων, αντικρουόμενων,
αδιέξοδων. Παραφράζοντας μια ρήση του Τσάτσου, θα λέγαμε ότι: όταν
φουρτουνιασμένοι πλέουμε σε σκέψεις αλίμενες, τότε η φιλοσοφία μπορεί να
λειτουργήσει ως πυξίδα και φάρος και μπορεί να μας προσφέρει ένα ασφαλές λιμάνι
για ελλιμενισμό. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Αυτό το βιβλίο μάς βοηθά να
εξοικειωθούμε με τον φιλοσοφικό λόγο, να μάθουμε να εκφραζόμαστε, να
στοχαζόμαστε και να μην αναμασάμε έτοιμες ιδέες, να μην προσκυνάμε δόγματα, να
μη γινόμαστε μαριονέτες και υποχείρια της παθητικής, αυτόματης σκέψης. Αυτό το
βιβλίο είναι ένας οδηγός για την κατάκτηση της προσωπικής μας ελευθερίας, ένας
αντίλογος στις μεγάλες αφηγήσεις του καιρού μας, ένα κίνητρο για σκέψη και
ενεργοποίηση της «μουδιασμένης» σκέψης μας, ένας οδηγός για το πώς να
σκεφτόμαστε πάντα προς όφελος του βίου, αφού όπως λέμε και στη Σχολή μας: «</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">Σκεφτόμαστε για να ζούμε,
όχι το αντίστροφο</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">»! <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Επιπλέον, αναδεικνύει την ανάγκη
να αντιπαραβάλουμε την ήρεμη σκέψη σε έναν κόσμο που ολοένα τρέχει και
σκέφτεται αυτόματα και μηχανικά…<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Μου θυμίζει ένα βιβλίο του </span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">Hermann Hesse, </span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">με
τίτλο: </span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">"Δέντρα:
Σκέψεις και Ποιήματα"<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">«… </span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;">Ενώ τα δέντρα θροΐζουν το βράδυ, ενώ
είμαστε ανήσυχοι μέσα στις δικές μας παιδαριώδεις σκέψεις: Τα δέντρα έχουν
μακρές σκέψεις, μεγάλες και ξεκούραστες αναπνοές, όπως έχουν και μεγαλύτερη
διάρκεια ζωής από τις δικές μας. Όσο εμείς δεν τ</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">’</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> ακούμε, παραμένουν
σοφότερα από εμάς. Αλλά όταν μάθουμε πώς να ακούμε τα δέντρα, η στενότητα</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">,</span><span lang="en-CY" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%;"> η ταχύτητα και η παιδική
βιασύνη των σκέψεών μας, θα αντικατασταθούν από ανείπωτη χαρά. Όποιος έχει
μάθει πώς να ακούει τα δέντρα δεν θέλει πλέον να είναι ένα δέντρο. Δεν θέλει να
είναι τίποτα εκτός από αυτό που είναι…</span><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">».<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Ισχυρίζομαι, εν τέλει, ότι στο βιβλίο αυτό ο Γιάννης Χριστοδούλου,
ώριμος πια φιλοσοφικά, μας αποδεικνύει
ότι έχει αφουγκραστεί τις μεγάλες
αναπνοές και σκέψεις των δέντρων και έχει
απαλλαγεί από τον τρόπο σκέψης, έκφρασης άλλων φιλοσόφων - παρόλες τις παραπομπές που
κάνει σε αρχαίους και σύγχρονους φιλοσόφους. Κυρίως, όμως, έχει απαλλαγεί από
τις δικές του αμφιβολίες για την αξία του και αποδέχεται - αγκαλιάζει τη διαφορετικότητά του και αυτό τον τόσο
δημιουργικό, αυτόνομο, πρωτότυπο, επαναστατικό, αιφνιδιαστικό τρόπο σκέψης του που, ταυτόχρονα, όσο κι αν
αυτό φαίνεται παράδοξο, είναι γνήσια κλασικός. Τολμά, μάλιστα, να μοιραστεί μαζί μας τα ευρήματα της
ανασκαφής του. Καλύτερα, όπως λέει και ο
Κωνσταντίνος Τσάτσος «αναδέχθηκε τον κίνδυνο να μην είναι τίποτε περισσότερο
από τον εαυτό του», με ένα βιβλίο που φέρει τη σφραγίδα του. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Αυτό το βιβλίο είναι, κατά την
άποψή μου, ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών με άλλους, με τον εαυτό του, με τις
αμφιβολίες του. Στις σελίδες του συνδιαλέγεται με Στωικούς, αρχαίους Έλληνες
φιλόσοφους, με σύγχρονους, κυρίως όμως με τις ιδέες ανάμεσα στα πράγματα και
την ίδια του τη σκέψη, την αυθεντικά φιλοσοφική. Συνδιαλέγεται με τους μαθητές του, κυρίως δε
με τον εαυτό του. Παρακολουθεί βγαίνοντας εκτός εαυτού τα πράγματα, αλλά και
την ίδια του τη σκέψη. Λογαριάζεται μαζί της, αντιπαλεύει, συμφιλιώνεται.
Είναι, λοιπόν, αυτό το βιβλίο μια συμφιλίωση με τον εαυτό του, τη φύση του.
Τώρα, στη νεότατη ωριμότητά του, σίγουρος, επιτέλους, για τον εαυτό του τολμά
να μας φανερώσει τη μοναδικότητά του, ενώ ήδη άλλοι, οι καλοπροαίρετοι και
σκεπτόμενοι, την έχουν ήδη αντιληφθεί
εδώ και καιρό.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;">Όλα τα αναγνώσματα, οι μελέτες,
τα βιώματα, οι σκέψεις, οι ενορατικές συλλήψεις, τα συγγράμματα, οι ομιλίες, η
διδασκαλία, όλα οδήγησαν στο να γραφτεί
αυτό το αυτοβιογραφικό φιλοσοφικό βιβλίο που είναι το επιστέγασμα της δράσης
και της σκέψης του. Το βιβλίο αυτό - που είναι παράλληλα μια επιστολή - είναι
συνάμα το τέλος. Σηματοδοτεί, όμως, και μια καινούρια αρχή για μας και για κείνον, τον συντάκτη και αποδέχτη αυτής της
μακροσκελούς επιστολής. Αγαπητέ Γιάννη, εκ
μέρους των φοιτητών της Σχολής μας, αλλά και όλων των φίλων και μαθητών σου, εκ
μέρους του κάθε αποδέκτη αυτής της επιστολής και του κάθε αναγνώστη του βιβλίου
σου, θα ήθελα να σου πω ότι τελικά αγαπάμε το βιβλίο σου, γιατί είσαι εσύ!<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"><br /></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgsQb3800ihZtD9WXcDt_l6ArbD5tZhuOegXLWAn05UUQ3P9E5IHuQ0z7l-bYHgEf1iGX9TasZaGZ6MsfqSo5SzP25t7hVyXBEgIYgjqCUwW7uxArcK8ElwZOVG6urLliRqvE1pPQv1oWLGrLj46qqFYPhxGVs8fRfQKHcPnbMchVvBIEqYQcoZiCz_" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img alt="" data-original-height="1358" data-original-width="960" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgsQb3800ihZtD9WXcDt_l6ArbD5tZhuOegXLWAn05UUQ3P9E5IHuQ0z7l-bYHgEf1iGX9TasZaGZ6MsfqSo5SzP25t7hVyXBEgIYgjqCUwW7uxArcK8ElwZOVG6urLliRqvE1pPQv1oWLGrLj46qqFYPhxGVs8fRfQKHcPnbMchVvBIEqYQcoZiCz_" width="170" /></a></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EL" style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EL;"> </span></p>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-91653730921090129692023-03-08T00:37:00.000-08:002023-03-08T00:37:10.911-08:00Francois Poulain de la Barre, "Για την ισότητα των δύο φύλων"<p style="text-align: left;"><span style="font-size: 14pt; text-align: justify; text-indent: 36pt;">Πρόκειται για
σημαντικό και δυσεύρετο κείμενο. Επιμελήθηκα τη - δίγλωσση - έκδοσή του
στα ελληνικά το 1998. Εκδόθηκε το 1673, και έχει τίτλο
«Για την ισότητα των δύο φύλων». Το έγραψε κάποιος νεαρός Γάλλος, μόλις στα
εικοσιπέντε του χρόνια. Είναι το πρώτο κείμενο που γράφτηκε για το θέμα αυτό,
το άλλοτε σημαντικό και άλλοτε ασήμαντο, ανάλογα με την εποχή. </span></p><p style="text-align: left;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 107%; text-align: justify; text-indent: 36pt;">Ο </span><span lang="EN-US" style="font-size: 14pt; line-height: 107%; text-align: justify; text-indent: 36pt;">Francois </span><span style="font-size: 14pt; line-height: 107%; text-align: justify; text-indent: 36pt;">Poulain de la Barre, ο συγγραφέας του βιβλίου, γεννήθηκε το 1647, τρία
χρόνια πριν πεθάνει ο Descartes. Στα εικοσιπέντε του χρόνια, κιόλας, είχε
αφομοιώσει το πνεύμα του ορθού λόγου και πέρασε στην πράξη. Σα να συνόψιζε
ολόκληρο το πρώτο κεφάλαιο του καρτεσιανού Λόγου περί της μεθόδου, γράφει
πως η καλύτερη στιγμή, για όσους επιθυμούν να αποκτήσουν μια στέρεη γνώση,
“είναι να αμφιβάλλουν αν τους δίδαξαν σωστά, και να θελήσουν να ανακαλύψουν
μόνοι τους την αλήθεια.” Οι ποιότητες που πρέπει να διακρίνουν τη γνώση, είναι
η σαφήνεια και η ευκρίνεια. Για να επαληθεύσει και να δικαιώσει την καινούργια
μέθοδο, ο </span><span lang="EN-US" style="font-size: 14pt; line-height: 107%; text-align: justify; text-indent: 36pt;">De la Barre </span><span style="font-size: 14pt; line-height: 107%; text-align: justify; text-indent: 36pt;">θέλησε να την
εφαρμόσει σε ένα θέμα “καθορισμένο και διακεκριμένο, στο οποίο καθένας θα βρει
ενδιαφέρον.” Η προκατάληψη, την οποία επέλεξε να αποκαλύψει, είναι “εκείνη που
έχουμε γενικά για την ανισότητα των δύο φύλων”.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-language: #2000;">Ο
άξονας που συνέχει την ανάλυσή του, που στηρίζει το οικοδόμημα της υπεράσπισης
της γυναίκας, βρίσκεται στο μέσον του κειμένου: “Ο Θεός συνέδεσε το πνεύμα με
το σώμα της γυναίκας, όπως μ’ εκείνο του άντρα, και το συνέδεσε με τους ίδιους
νόμους. Είναι τα αισθήματα, τα πάθη και οι επιθυμίες, που συνιστούν και
συντηρούν αυτή την ένωση, και, καθώς το πνεύμα δεν ενεργεί αλλιώς στο ένα φύλο,
απ’ ό,τι στο άλλο, είναι σ’ αυτά εξίσου ικανό για τα ίδια πράγματα.” Και, πιο
συγκεκριμένα: “οι ιδέες των φυσικών πραγμάτων είναι αναγκαίες, και σχηματίζονται
πάντα μέσα μας με τον ίδιο τρόπο. Τις είχε ο Αδάμ, όπως τις έχουμε κι
εμείς. Τις έχουν τα παιδιά, όπως οι ηλικιωμένοι, και οι γυναίκες, όπως οι
άντρες. Και αυτές οι ιδέες ανανεώνονται, ενισχύονται και συντηρούνται με τη
συνεχή χρήση των αισθήσεων. Το πνεύμα ενεργεί πάντα. ...”.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-language: #2000;">Το
πνεύμα, λοιπόν, «κατοικεί» και στα δυο φύλα. Και η γνώση είναι ό,τι πιο
προνομιακό μπορεί να επιθυμήσει το πλάσμα που διαθέτει πνεύμα. Για τον Poulain
de la Barre, μάλιστα, “μία επιστήμη υπάρχει στον κόσμο, που είναι εκείνη του
εαυτού μας, και ... όλες οι άλλες είναι μόνο ειδικές εφαρμογές της”. Να
γνωρίζει κανείς τον εαυτό του, είναι καθοριστική προϋπόθεση για να πράττει με
πεποίθηση το καθήκον του, και η ευτυχία εξασφαλίζεται όταν κάνει κανείς πράξη
την αρετή με επίγνωση. Αφού, “η αιτία που τόσο λίγοι άνθρωποι έχουν επιθυμία
και αγάπη για την αληθινή αρετή, είναι ότι δεν τη γνωρίζουν, και, καθώς δεν της
δίνουν καθόλου προσοχή όταν την κάνουν πράξη, δεν αισθάνονται καθόλου την
ικανοποίηση που προκαλεί, και που αποτελεί την ευτυχία...” Τη σταθερότητα στην
ευτυχία εξασφαλίζουν οι σαφείς και ευκρινείς γνώσεις, δηλαδή η γνώση της
αλήθειας. Απαραίτητη, για την κατάκτηση των αληθινών ιδεών, είναι η μόρφωση.
Και, επειδή “τα δύο φύλα είναι ικανά για την ίδια ευτυχία, έχουν το ίδιο
δικαίωμα σε όλα όσα βοηθούν να την αποκτήσουμε.” Η μόρφωση, δηλαδή, “είναι
εξίσου απαραίτητη με την ευτυχία και την αρετή΄ αφού, χωρίς αυτή, δεν μπορούμε
να κατέχουμε τέλεια ούτε τη μία ούτε την άλλη.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-language: #2000;">Όμως,
όπως παρατηρεί ο Γάλλος συγγραφέας, οι δάσκαλοι του καιρού του “δεν λένε στα
παιδιά λέξη για τα φύλα. Υποθέτουν πως τα γνωρίζουν αρκετά, και απέχουν πολύ
απ’ το να εξετάσουν την ικανότητα και την πραγματική και φυσική τους διαφορά,
πράγμα που είναι ζήτημα από τα πιο περίεργα, και μπορεί, επίσης, γράφει, να
είναι από τα πιο σημαντικά της Φυσικής και της Ηθικής.”</span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14pt; text-indent: 36pt;">Τέσσερα χρόνια
αφότου εκδόθηκε το βιβλίο του Francois Poulain de la Barre, ένας σημαντικός
φιλόσοφος, το 1677, δείχνει πως επείγεται να κλείσει ένα ζήτημα. Τον πιέζει,
βέβαια, ο θάνατος: “Όμως αρκετά γι’ αυτό το θέμα”. Είναι η τελευταία φράση, που
φαίνεται να άφησε στο χαρτί ο Baruch de Spinoza, ολοκληρώνοντας τη σκέψη μίας,
όλο κι όλο, σελίδας΄ την τέταρτη παράγραφο του ενδέκατου κεφαλαίου της Πολιτικής του Πραγματείας. Τρεις
σελίδες, μόλις, πρόλαβε να γράψει στο σημαντικότερο κεφάλαιο, εκείνο για τη
δημοκρατία. Και τη μία, την τελευταία του, αναπάντεχα, την αφιερώνει σε ένα
πιθανό ερώτημα: “Ίσως κάποιος να ρωτήσει: οι γυναίκες βρίσκονται φύσει ή
νόμω κάτω από την εξουσία των ανδρών;”.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-language: #2000;">Στέκομαι
σε αυτό το κείμενο, γιατί είναι δείγμα της αντίληψης για την ανισότητα των
φύλων. Ο Σπινόζα, “επικαλούμενος την εμπειρία”, θέλησε να αποδείξει ότι “η
γυναίκα δεν είναι από τη φύση ίση με τον άνδρα”, και ότι, επίσης, “είναι
αδύνατο τα δύο φύλα να κυβερνούν εξίσου, και, ακόμη λιγότερο, οι άνδρες να
κυβερνώνται από τις γυναίκες”. Στηρίζει, παραδόξως, το συμπέρασμά του ως εξής:
“αν οι γυναίκες ήταν από τη φύση ίσες με τους άνδρες, αν είχαν στον ίδιο βαθμό
τη δύναμη της ψυχής, και τις ποιότητες του πνεύματος, που είναι, στο ανθρώπινο
είδος, τα στοιχεία της δύναμης και, επομένως, του δικαίου, σίγουρα, ανάμεσα σε
τόσα διαφορετικά έθνη, δεν θα μπορούσε να μη βρεθούν μερικά, όπου τα δύο φύλα
να κυβερνούν εξίσου, και άλλα, όπου οι άνδρες θα κυβερνιούνταν από τις
γυναίκες, και θα έπαιρναν μια εκπαίδευση ικανή να περιορίσει τις δικές τους
ποιότητες του πνεύματος”.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-language: #2000;">Ο
Poulain de la Barre, για το θέμα της εξουσίας, παραπέμπει στους νομομαθείς, οι
οποίοι “βάζουν τις γυναίκες κάτω από την εξουσία των συζύγων τους, όπως τα
παιδιά κάτω από εκείνη των πατέρων τους, και λένε πως η φύση προσδιόρισε γι’
αυτές τους πιο μικρούς ρόλους στην κοινωνία, και τις απομάκρυνε από τη δημόσια
εξουσία.” Άλλωστε, “πρέπει να λάβουμε υπόψη πως αυτοί που έκαναν ή συγκέντρωσαν
τους νόμους, επειδή ήταν άνδρες, ευνόησαν το φύλο τους, όπως θα είχαν κάνει
ίσως οι γυναίκες, αν είχαν βρεθεί στη θέση τους΄”. Αν, όμως, “επέμεναν να
υποστηρίζουν πως οι γυναίκες είναι φύσει εξαρτημένες από τους άνδρες, θα τους
πολεμούσαμε με τις ίδιες τους τις αρχές, αφού θα αναγνώριζαν μόνοι τους πως η
εξάρτηση και η δουλεία είναι αντίθετες στην τάξη της φύσης, που κάνει όλους
τους ανθρώπους ίσους.”<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-language: #2000;">Ένα
άλλο σημείο, στο οποίο είναι χαρακτηριστική η διαφορά ανάμεσα στους δύο
συγγραφείς, είναι εκείνο της απήχησης της γυναικείας πνευματικότητας. Ο Spinoza
γράφει: “τις περισσότερες φορές, η αγάπη των ανδρών για τις γυναίκες δεν έχει
άλλη πηγή, εκτός από τη σαρκική επιθυμία, ... δεν εκτιμούν σε αυτές τα προσόντα
του πνεύματος και τη σοφία, παρά μόνο όταν είναι όμορφες...”. Ο De la Barre,
όμως, έχει αποφανθεί πως “...τις λιγότερο ωραίες γυναίκες τις βλέπουμε πάντα με
καλό μάτι, όταν είναι πνευματώδεις,” αφού “τα προτερήματα του πνεύματος, που
καλλιεργήθηκαν με τη μελέτη, θα τους έδιναν τη δυνατότητα να αναπληρώσουν σε
μεγάλο βαθμό, αυτό που η φύση ή η τύχη θα τους είχε αρνηθεί.”</span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14pt;">Το
δίχως άλλο, αν ο Spinoza είχε αναγνωρίσει στο γυναικείο πνεύμα τη δύναμη να
βαρύνει στη συνείδηση των ανδρών, θα ήταν υποχρεωμένος να αντιμετωπίσει το
ενδεχόμενο οι γυναίκες να πάρουν κάποτε την εξουσία. Ο De la Barre, άλλωστε,
έπαιρνε ως δεδομένο ότι “οι πολιτικές λειτουργίες εξαρτώνται από το πνεύμα”,
και αξίωνε πως η αναβάθμιση της μόρφωσης των γυναικών, θα τις κάνει ικανές να
διεκδικήσουν πολιτικά αξιώματα.</span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14pt; text-indent: 36pt;">Στις μέρες μας, η
γυναίκα βλέπει την πολιτική της υπόσταση ανεξάρτητα από εκείνη του άνδρα.
Εκπαιδεύεται ισότιμα μ’ εκείνον και διεκδικεί το ίδιο, και περισσότερο
δυναμικά, τη θέση της στους χώρους εργασίας. Βρίσκει πλευρές από τον εαυτό της
που δεν γνώριζε σε άλλες εποχές. Ανακαλύπτει καινούργια όρια στις δυνατότητές
της, ξετυλίγει μια ζωή άσχετα από το βιολογικό της ρόλο στην αναπαραγωγή, από
την υπόστασή της του ξενιστή καινούργιων ανθρώπινων πλασμάτων. Το ερωτικό της
ένστικτο συνυπάρχει και συμβιώνει με τις υπόλοιπες δραστηριότητές της. Το
σημαντικότερο: εκλεπτύνεται και αποκτά μεγαλύτερες αξιώσεις, από τον εαυτό του
και από το αντικείμενό του, το αρσενικό στοιχείο.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-language: #2000;">Αν,
ακόμα, ο De la Barre έχει, έστω και μερικώς, δίκαιο, όταν μιλά για τις
αδυναμίες που, σε κάποιο βαθμό, χαρακτηρίζουν τον άνδρα, για τη δυσκαμψία
δηλαδή στους τρόπους και το λόγο, για το έλλειμμα σταθερότητας και
ειλικρίνειας, για τη ροπή στην παραφορά, τότε το διάστημα που πρέπει να
διανύσουν οι άνδρες, για να συναντήσουν την επιθυμία του άλλου φύλου, θα
μεγαλώνει διαρκώς, όσο δεν κατανοούν το καινούργιο, αναβαθμισμένο πρίσμα, με το
οποίο οι γυναίκες αντικρίζουν τη ζωή και τον εαυτό τους.</span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14pt;">Το
κείμενο του De la Barre, ο αθώος, απροκατάληπτος και καθαρός στοχασμός του,
μπορεί να αποσπάσει όλα τα εύσημα ενός προφητικού λόγου. Με το κείμενο αυτό ως
αφορμή, οι σκέψεις που θα μπορούσαν να κάνουν, γυναίκες και άνδρες, οι πρώτες
για τη δύναμή τους, και οι δεύτεροι για τις αδυναμίες τους, μπορεί να φέρουν τα
δύο φύλα μπρος στην ευθύνη που, για το καθένα, καθόρισε η φύση, για να
μπορέσουν να συναντηθούν και να επικοινωνήσουν: οι άντρες επιφορτίστηκαν να
εμπνέουν σεβασμό, και οι γυναίκες αγάπη...</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-language: #2000;"> Δρ Ι.Σ. Χριστοδούλου <o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-language: #2000;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><p></p>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-41095881174351883072023-03-04T09:21:00.001-08:002023-03-04T09:50:51.517-08:00<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxkbHbHLpW_jhoCT7EvSGQhWql9FYI_irjoMA1s_hheYZTqlOScpN3QpjnM1DygW_7MaqwRsOEOIOqsA2TVV8EdMPsp0L3fEAJlj_Jyy5-WH6q7GEVFXGK0esPPpxbrRMDtAUtJQxaLwB_FF5JNojX2Z-tevy2ufQRd1s1c4LT7VvNgpgj9XuJIUyU/s1600/%CE%A4%CE%9F%20%CE%92%CE%99%CE%92%CE%9B%CE%99%CE%9F,%201%20%CE%9C%CE%91%CE%A1%CE%A4%CE%99%CE%9F%CE%A5.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxkbHbHLpW_jhoCT7EvSGQhWql9FYI_irjoMA1s_hheYZTqlOScpN3QpjnM1DygW_7MaqwRsOEOIOqsA2TVV8EdMPsp0L3fEAJlj_Jyy5-WH6q7GEVFXGK0esPPpxbrRMDtAUtJQxaLwB_FF5JNojX2Z-tevy2ufQRd1s1c4LT7VvNgpgj9XuJIUyU/s320/%CE%A4%CE%9F%20%CE%92%CE%99%CE%92%CE%9B%CE%99%CE%9F,%201%20%CE%9C%CE%91%CE%A1%CE%A4%CE%99%CE%9F%CE%A5.jpg" width="240" /></a></div><br /> <p></p>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-47546376501068554562023-03-04T09:20:00.001-08:002023-03-04T09:20:50.552-08:00<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8i-JN7aylONrNXHm8ljJRSUgPCmlTImVFzNCQO7yAkpCuOKWtVALLyQ-Hp0Uod-OfLaYZF0TE5o5vXRE3OYIAbBjU5F_5CzmJcV2ywuvvrmIyaUh8CMMxhAAEpiRJlsAMJtieimchDcATG-iBzra9Es5YYCKNXbtLL_JGZjlmvrppfC2DvAWW7Bcz/s3520/%CE%A3%CE%A6%CE%A1%CE%91%CE%93%CE%99%CE%94%CE%91%20%CE%A3%CE%A7%CE%9F%CE%9B%CE%97%CE%A3,%20JPG.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2132" data-original-width="3520" height="194" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8i-JN7aylONrNXHm8ljJRSUgPCmlTImVFzNCQO7yAkpCuOKWtVALLyQ-Hp0Uod-OfLaYZF0TE5o5vXRE3OYIAbBjU5F_5CzmJcV2ywuvvrmIyaUh8CMMxhAAEpiRJlsAMJtieimchDcATG-iBzra9Es5YYCKNXbtLL_JGZjlmvrppfC2DvAWW7Bcz/s320/%CE%A3%CE%A6%CE%A1%CE%91%CE%93%CE%99%CE%94%CE%91%20%CE%A3%CE%A7%CE%9F%CE%9B%CE%97%CE%A3,%20JPG.jpg" width="320" /></a></div><br /> <p></p>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-63596913044546168992021-11-17T03:00:00.003-08:002021-11-19T11:30:45.039-08:00Ακόμα του Πολυτεχνείου μια επέτειος... (14 Νοεμβρίου 2014 … 17 Νοεμβρίου 2021) <div style="text-align: justify;">17 Νοεμβρίου του ’73... Στην Αθήνα της Χούντας, η νύχτα είδε το αποκορύφωμα των σφαγών και των εκκαθαρίσεων του διαρκούς χουντικού σκότους... Το σκότος καλύπτει όλες τις ιστορικές νυχτερινές σφαγές: του Αγίου Βαρθολομαίου (24/08/1572), της "Νύχτας των Κρυστάλλων" (09/11/1938). Τέτοιες νύχτες έχουν, για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο, ιδιαίτερη συμβολική, και όχι μόνο, αξία.</div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;">Οι πολίτες στην Ελλάδα, το 1973, έβλεπαν να ξεδιπλώνεται το σχέδιο της Χούντας για τη νομιμοποίησή της. Έγινε το δημοψήφισμα της 29ης Ιουλίου για τη μετατροπή του Συντάγματος σε Προεδρική Κοινοβουλευτική Δημοκρατία και, λίγο πριν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, είχε σχηματιστεί κυβέρνηση - παρωδία υπό τον Σπύρο Μαρκεζίνη, η οποία έπεσε μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Για τα γεγονότα των ημερών εκείνων, του Πολυτεχνείου, τώρα πια, γνωρίζουμε πολλά. Ξέρουμε ότι η συγκεκριμένη αντίδραση, φοιτητών κυρίως, δεν ήταν οργανωμένη. Η επίσημη αριστερά, φερειπείν, δεν είχε κάνει οποιοδήποτε σχεδιασμό και επ’ ουδενί είχε τον έλεγχο. Ως επί το πλείστον, η ένταση της αντίδρασης τροφοδοτείτο από τον αυθορμητισμό στην αρχή των φοιτητών, και μετέπειτα και άλλων, που προσέτρεχαν για συμπαράσταση, στο Πολυτεχνείο. Τα αντανακλαστικά της κοινωνίας, ούτως ή άλλως, ήταν τεταμένα. </div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;">Τα έκτροπα, στις 17 Νοεμβρίου, πήραν έκταση που κανένας δεν μπορούσε να προϋπολογίσει. Δεν αναφέρομαι, φυσικά, στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, αλλά στον “ζήλο” των δυνάμεων καταστολής, της αστυνομίας στην αρχή και του στρατού ακολούθως. Για τις εν ψυχρώ δολοφονίες της νύχτας εκείνης δεν έγινε κατορθωτό να αποδοθούν ευθείες ευθύνες - δεν έχουμε τα στοιχεία - σε επικεφαλής των εν λόγω επιχειρήσεων ή σ’ εκείνους που είχαν το γενικό πρόσταγμα. Μπορούμε όμως, οπωσδήποτε, να καταλογίσουμε τα εγκλήματα σε αφιονισμένους εκτελεστές, αστυνομικούς και στρατιωτικούς, οι οποίοι, στο πλαίσιο της καταχρηστικής νομής της εξουσίας, ενσάρκωναν την αστυνομοκρατική βαρβαρότητα. Η φυσική εξόντωση των αντιφρονούντων ήταν, για τους “τηρητές της τάξης”, το πιο εύλογο, αποτρόπαιο, “καθήκον” τους. Καθήκον που για να διεκπεραιωθεί, φυσικά, προϋποτίθετο ο πλήρης εκβαρβαρισμός του ήθους των νομιμοποιημένων δολοφόνων, οι οποίοι δεν αισθάνονταν οίκτο για τα ανυπεράσπιστα θύματά τους, ούτε τύψεις για τη χυδαία, τη βάναυση συμπεριφορά τους.</div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;">Ο αγώνας του Πολυτεχνείου ήταν ανοργάνωτος, σπασμωδικός, οι αγωνιστές ανυπεράσπιστα πρόβατα επί σφαγή, οι μαζικές αντιδράσεις άλλοθι για τη συκοφάντηση μιας αυθόρμητης επανάστασης, και για τη σκλήρυνση των πρακτικών του καθεστώτος απέναντι στον λαό. Μάλιστα, αν δεν συνέβαιναν τα γεγονότα της Κύπρου, το Πολυτεχνείο δεν θα έριχνε τη Χούντα. Θα την εδραίωνε! Οι νεκροί, οι ήρωες, αφανείς και γνωστοί, δεν θα ήταν αυτό που έγιναν επειδή συνέπεσε το τέλος της δικτατορίας να είναι κοντά, εξαιτίας της Κύπρου, αλλά θα έμπαιναν σε έναν αχανή κατάλογο, τυλιγμένο από την ομίχλη της ιστορικής λήθης, των θυμάτων των αυταρχικών, εγκληματικών καθεστώτων της ελληνικής και παγκόσμιας ιστορίας.</div><div style="text-align: justify;"><span> </span></div><div style="text-align: justify;">Επειδή οι συμπεριφορές, καταχρηστικές και εγκληματικές, των κέρβερων της απολυταρχικής εξουσίας οποιουδήποτε είδους δεν περιορίζονται, μόνο, σε χουντικά καθεστώτα, επιμένω αρκετά. Επειδή, επίσης, την ίδια νοοτροπία ενστερνίζονται και παρακρατικές, ακροδεξιών αποκλίσεων εξτρεμιστικές ομάδες, που ανέκαθεν υπήρχαν και, όπως ξέρουμε, ενισχύονται σήμερα, οφείλουμε να είμαστε σε θεωρητική και πολιτική επιφυλακή. Υπό το πρίσμα μιας περιεσκεμμένης αντίληψης για την κοινωνική αλλαγή και την πρόοδο, οφείλουμε να καταγγέλλουμε τις ακροδεξιές απομιμήσεις των επαναστατικών πρακτικών. Οι χουντικοί, άλλωστε, ονόμαζαν την στρατιωτική τους κατάληψη της εξουσίας “Επανάσταση”.</div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;">Τονίζω τα στοιχεία αυτά, γιατί, υπό το πρίσμα μιας περιεσκεμμένης αντίληψης για την κοινωνική αλλαγή, μεταρρύθμιση, πρόοδο, απελευθέρωση, οφείλουμε να καταγγέλλουμε τις ακροδεξιές απομιμήσεις των επαναστατικών πρακτικών. Δεν μπορούμε επίσης, όμως, να ενστερνιστούμε με αφέλεια τους ψευδο-επαναστατικούς, ανέξοδους βερμπαλισμούς αρκετών που μιλούν – και ομνύουν - στο όνομα της “εξέγερσης του Πολυτεχνείου”. Γιατί, σήμερα, τίθενται φλέγοντα τα ζητούμενα μιας ριζικής κριτικής της αυταρχικότητας ημιχουντικών δημοκρατιών. Το αίμα που χύθηκε άφθονο τη νύχτα του Πολυτεχνείου, όχι τόσο μέσα στο Πολυτεχνείο αλλά πέριξ και στους δρόμους των Αθηνών, όχι μόνο των επαναστατημένων πολιτών αλλά, κυρίως, των ανυποψίαστων περαστικών ή εκείνων που οι σφαίρες τους βρήκαν μέσα στο σπίτι τους, δεν μας επιτρέπει να αντιμετωπίζουμε τις επετείους αυτές ως απολιθωμένες ιστορικές πραγματικότητες ενός ανεπίστρεπτου παρελθόντος, ως μνήμες καθησυχαστικές αγώνων που έγιναν και, δήθεν, δικαιώθηκαν.</div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;">Υπάρχει ακόμα ένας λόγος, για να είμαστε προσεκτικοί στις αποτιμήσεις μας. Καθεστώτα όπως η Χούντα των συνταγματαρχών, βρίσκουν, προϊόντος του χρόνου, ισχυρά ερείσματα στον λαό. Μπορούν ακόμα και πλειοψηφικά να γίνουν, αν εθιστεί η συνείδηση του κόσμου στην υποταγή στα κελεύσματα της πειστικής παράνοιας ασύδοτων εξουσιομανών. Η Γερμανία του Χίτλερ είναι καλό και πρόσφορο, δυστυχώς, παράδειγμα. Η κοινωνική αλλαγή και η ελευθερία, που είναι τόσο εύκολο να τις φανταζόμαστε, να τις οραματιζόμαστε, να τις προπαγανδίζουμε, ακόμα πιο δύσκολα κατακτιούνται στην πράξη, και, σε κάθε περίπτωση, όχι με ασυνάρτητες, ασύνειδες ή, χειρότερα, τυφλά καταστροφικές δράσεις. Είναι θνησιγενείς τέτοιες επαναστάσεις, εύκολα φυλλοροούν. Προσφέρουν άλλοθι στη βία της κρατικής καταστολής, οποιασδήποτε απόχρωσης, και είναι ευάλωτες σε προβοκάτσιες και προδοσίες. Τα γράμματα της Ρόζας Λούξεμπουργκ από τη φυλακή, και ό,τι ακολούθησε την αποφυλάκισή της, η επιβεβαίωση των διαπιστώσεών της, στέκονται, δυστυχώς, αδιάψευστος μάρτυς. </div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;">Ο επαναστατικός μύλος, για να γυρίσει, δεν αρκεί το αίμα που τρέχει στο αυλάκι που κυλά από κάτω του. Πρέπει ο μηχανισμός του να είναι συμπαγής, το κτίσμα στέρεο, να συντηρείται επαρκώς για να παράγει το προϊόν της ελευθερίας, για το οποίο πρέπει να εργάζεται κάθε επανάσταση. Αυτό είναι το δύσκολο: τελικά η ελευθερία να θριαμβεύσει. Με αυτά δεν σχετικοποιώ την αξία της θυσίας των νεκρών της νύχτας του Πολυτεχνείου. Κάθε άλλο. Προσπαθώ να αποτίσω τον οφειλόμενο φόρο τιμής στη μνήμη τους. Γι’ αυτά και για όλα τα θύματα των συνθλιπτικών λίθων της καταχρηστικής εξουσίας, ένας τρόπος να τους δικαιώνουμε υπάρχει. Κάθε φορά να συνειδητοποιούμε, μετά από ενδελεχή ιστορική έρευνα, και να αποκαλύπτουμε σε ποιου παραλογισμού το θυσιαστήριο θυσιάστηκαν, ποιες ήταν οι δόλιες και άδικες δυνάμεις που τους συνέθλιψαν, αλλά και ποιοι επιχειρούν να καπηλευτούν τη μνήμη τους, να αναγάγουν τη θυσία τους σε υπόθεση ανιδιοτελούς, ιδιωτικού ηρωισμού και αυτάρεσκης αυταπάρνησης, και να ρίξουν τους προβολείς της ιστορικής δημοσιότητας επάνω τους… Λες και πέθαναν για να δοξαστούν και να γίνονται στη μνήμη τους συναυλίες και διαδηλώσεις και πανηγύρια, και ηχηρές εκδηλώσεις τιμής, στις οποίες προβάλλονται οι εκάστοτε ομιλητές και οι δηλώσεις τους στις κάμερες της τηλεόρασης.</div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;">Κατεξοχήν “θεσμικό δικαίωμα” να επιτελούν τους εορτασμούς για το Πολυτεχνείο δημόσια, προβεβλημένα, έχουν όσοι εκπροσωπούν την εκάστοτε εξουσία, που αναγνωρίζει, δήθεν, μια επανάσταση. Κάθε φορά, επίσης, εκείνοι που καταγγέλλουν την υποκρισία των εν λόγω “επίσημων” εκφραστών της μνήμης των ηρώων, την καπήλευση εκ μέρους τους, την αναξιότητά τους, εκείνοι που εκφράζουν όντως το πνεύμα της αντίστασης στην αυθαιρεσία, που σκότωσε τους αδικοχαμένους του Πολυτεχνείου, γίνονται, για την εξουσία, ύποπτοι, υποψήφιοι ένοχοι, οι επόμενοι που ίσως χρειαστεί να τους κλείσουν το στόμα. Επέτειοι όπως του Πολυτεχνείου, όμως, πρέπει να είναι ευκαιρίες να αισθανόμαστε ντροπή για την ανθρώπινη αναλγησία, όνειδος για τη βαρβαρότητα της εξουσίας. Είναι αφορμές για να συλλογιζόμαστε την αδυσώπητη μοίρα όσων τυχαίνει να μπαίνουν στο στόχαστρο τυφλωμένων από τη συγκυριακή πολιτική τους δύναμη ημιαγρίων.</div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;">“Εις μνημόσυνον αιώνιον”, λοιπόν, “έστωσαν οι δίκαιοι” του Πολυτεχνείου, ανεξάρτητα από τις συγκυριακές πρακτικές αναφοράς στην εξέγερση του Νοεμβρίου του ’73. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης μας θυμίζει: «ΟΥΧ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΤΟ ΠΡΟΣΚΥΝΕΙΝ*, ιδέες- ΔΟΓΜΑΤΑ & ανθρώπους- ΔΕΣΠΟΤΕΣ». Το απροσκύνητο φρόνημα, όμως, αν δεν περιορίζεται σε λεκτικούς παλληκαρισμούς, αν γίνεται κίνδυνος για εκείνους που το έχουν, πρέπει να μας θυμίζει ότι ο κίνδυνος προέρχεται από εκείνους που, εξουσιομανείς, θέλουν προσκυνημένους πολίτες, ταπεινωμένες συνειδήσεις, καμπουριασμένο το ηθικό μας, στους εχθρούς, δηλαδή, του Ανθρώπου, τους απροκάλυπτους ή φτιασιδωμένους καταπιεστές.</div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;">Τέτοιοι, περίπου, έχουν τη διακυβέρνηση της Ευρώπης σήμερα. Και τέτοιους φροντίζουν να εγκαθιστούν στις κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών. Η Ελλάδα των αυθόρμητων επαναστάσεων από τις πρακτικές τους πνέοι τα λοίσθια. Σήμερα στην Ευρώπη, που γίνεται πάλι συντηρητική, προοιωνιζόμαστε τον κίνδυνο της εγκατάστασης στην εξουσία ημιχουντικών «δημοκρατών». Στα σύγχρονα, του δυτικού κόσμου κράτη, δεν είναι λίγες, ολόχρονα, οι αιματηρές μέρες και νύχτες, όπως του Πολυτεχνείου ενός Ελληνικού Νοεμβρίου. Αυθόρμητες επαναστάσεις ακόμα γίνονται. Και έχουν όλες την ίδια κατάληξη: νεκρούς που δεν “δείχνουν τον δρόμο”. Οι νεκροί μένουν νεκροί. Για μας ο “δρόμος είναι δρόμος”.</div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;">17 Νοεμβρίου του ’73, στην Αθήνα της Χούντας, η νύχτα έγινε σύμβολο. Η συμβολική πολιτική σκέψη έγινε, έκτοτε, κι έτσι ας μείνει, η πολιτική ενσάρκωση του ανθρωπισμού.</div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;"><b> Δρ Ιωάννης Σ. Χριστοδούλου</b></div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;"><br /></div> <div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;"><br /></div> <div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;"><br /></div><div style="text-align: justify;"><br /></div> Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-47643846158641112922021-06-19T08:12:00.000-07:002021-06-19T08:12:53.067-07:00"ΔΥΟ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ", Θεατρικό Έργο, Πρεμιέρα στη Σχολή Ήρεμης Σκέψης<iframe style="background-image:url(https://i.ytimg.com/vi/ZSlWfH414z4/hqdefault.jpg)" width="480" height="270" src="https://youtube.com/embed/ZSlWfH414z4" frameborder="0"></iframe>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-77400218041029245442021-04-07T10:57:00.000-07:002021-04-07T10:57:11.882-07:00Θάρρος και δειλία<p><span style="font-family: georgia; font-size: medium;"> </span><span style="font-family: georgia; font-size: large;">Θάρρος: η βούληση να με αλλάξω...</span></p><p><span style="font-family: georgia; font-size: large;">Δειλία: η βούληση να μην αλλάξω...</span></p><p><span style="font-family: georgia; font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="font-family: georgia; font-size: large;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-family: georgia; font-size: large;"><a href="https://lh3.googleusercontent.com/-pVQHJ7D5u-4/YG3yYiVwF8I/AAAAAAAABII/COs4ino-0yUv5Aeu92DWxvg8donUkUogwCLcBGAsYHQ/image.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="276" data-original-width="476" height="186" src="https://lh3.googleusercontent.com/-pVQHJ7D5u-4/YG3yYiVwF8I/AAAAAAAABII/COs4ino-0yUv5Aeu92DWxvg8donUkUogwCLcBGAsYHQ/image.png" width="320" /></a></span></div><span style="font-family: georgia; font-size: large;"><br /><br /></span><p></p>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-36252530303686355242021-04-07T10:15:00.000-07:002021-04-07T10:15:07.969-07:00Πίστη και Δύναμη<p> <span style="color: rgba(0, 0, 0, 0.75); font-family: "Source Serif Pro", serif; font-size: 20px;">Η πίστη στον Θεό, στο καλύτερο δυνατό… Το καλύτερο πιο δυνατό! Πίστη: υπολογισμός συσχετισμών δύναμης! Για του λόγου το αληθές: Κατά Ιωάννην, 19, 10 -11.</span></p><p><span style="color: rgba(0, 0, 0, 0.75); font-family: "Source Serif Pro", serif; font-size: 20px;"><br /></span></p><p><span style="color: rgba(0, 0, 0, 0.75); font-family: "Source Serif Pro", serif; font-size: 20px;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://lh3.googleusercontent.com/-87DPxMNbgtQ/YG3ofNxrWdI/AAAAAAAABIA/cByRsiytjQU_Wn3f6qdyQWutjswLOqBUwCLcBGAsYHQ/image.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="400" data-original-width="698" height="183" src="https://lh3.googleusercontent.com/-87DPxMNbgtQ/YG3ofNxrWdI/AAAAAAAABIA/cByRsiytjQU_Wn3f6qdyQWutjswLOqBUwCLcBGAsYHQ/image.png" width="320" /></a></div><br /><br /><p></p>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-1673495296820186222021-03-07T12:54:00.003-08:002021-03-07T13:03:07.020-08:008 Μαρτίου, Ημέρα της Γυναίκας<p style="text-align: justify;"><br /></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-align: left;">Όταν ο λόγος είναι για τα δικαιώματα της γυναίκας, δεν πρέπει να λησμονούμε ένα πρωταρχικό. Το δικαίωμα της γυναίκας να είναι γυναίκα. Πρόκειται, ουσιαστικά, για το δικαίωμα στην ύπαρξη. Αυτό όταν δεν εμπεδώνεται ως δικαίωμα, τότε κάθε δικαίωμα της γυναίκας δυνάμει καταστρατηγείται. Διαχρονικά η γυναίκα διεκδικεί το δικαίωμά της να είναι γυναίκα!</span></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-align: left;">Τα συμπτώματα ανασφάλειας μαρτυρούν για τον βαθμό αυτάρκειας μιας γυναίκας...</span><br style="text-align: left;" /><span style="text-align: left;">Όσο μεγαλύτερη η πρώτη, τόσο ισχυρότερη η δεύτερη! </span><br style="text-align: left;" /></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-VLQGksJvusg/TmHI8wbwcGI/AAAAAAAAAOA/G8w60d02cu4/s1600/DSC00759.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-size: medium;"><img border="0" height="200" src="http://1.bp.blogspot.com/-VLQGksJvusg/TmHI8wbwcGI/AAAAAAAAAOA/G8w60d02cu4/s200/DSC00759.JPG" width="150" /></span></a></div><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>Γυναίκα είναι η ζωή ... όπως είναι! </span><span>Ζωή είναι η γυναίκα ... όπως είναι!</span></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-VG5j21OOI1s/Tliw3Ozw6dI/AAAAAAAAANY/DIy3VwPb45g/s1600/DSC00553.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-size: medium;"><img border="0" height="200" src="http://2.bp.blogspot.com/-VG5j21OOI1s/Tliw3Ozw6dI/AAAAAAAAANY/DIy3VwPb45g/s200/DSC00553.JPG" width="112" /></span></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium; text-align: left;">Οι γυναίκες, η ζωή επίσης, η αλήθεια, είναι πάντα αυτό που φαίνονται...</span></div><span style="text-align: left;"><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">Πάντα, δηλαδή, κάτι άλλο!</span></div></span><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span> </span> <a href="http://4.bp.blogspot.com/-5pbok_46_DU/TljzT7l13YI/AAAAAAAAANc/-f2OzQwepdM/s1600/DSC00561.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://4.bp.blogspot.com/-5pbok_46_DU/TljzT7l13YI/AAAAAAAAANc/-f2OzQwepdM/s200/DSC00561.JPG" width="112" /></a></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-align: left;">Η γυναίκα λέει περισσότερα απ' όσα εννοεί...</span><br style="text-align: left;" /><span style="text-align: left;">Και εννοεί περισσότερα απ' όσα λέει!</span></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br style="text-align: left;" /></span><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-mCrp2giF9p4/Tlu4B8-otJI/AAAAAAAAANk/8nJHxQEAgRY/s1600/DSC00578.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-size: medium;"><img border="0" height="200" src="http://3.bp.blogspot.com/-mCrp2giF9p4/Tlu4B8-otJI/AAAAAAAAANk/8nJHxQEAgRY/s200/DSC00578.JPG" width="112" /></span></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium; text-align: left;">Μια γυναίκα είναι φυσικών διαστάσεων πραγματικότητα...</span></div><span style="font-size: medium; text-align: left;"><div style="text-align: justify;"><span>Αδιάστατη δηλαδή, όπως ο άνεμος ή ένας σεισμός...</span><span> </span></div><div style="text-align: justify;"><span> </span></div></span><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-eLbVV2f7O38/Tlv2rNZ25BI/AAAAAAAAANo/du9_oNgGYqE/s1600/DSC00603.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-size: medium;"><img border="0" height="200" src="http://2.bp.blogspot.com/-eLbVV2f7O38/Tlv2rNZ25BI/AAAAAAAAANo/du9_oNgGYqE/s200/DSC00603.JPG" width="112" /></span></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-align: left;">Οι γυναίκες είναι ευαίσθητες, δηλαδή δυνατές...</span></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br style="text-align: left;" /></span><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-Wud575gDTBo/Tl3JUHqlvCI/AAAAAAAAAN4/WEE7IcHfLtw/s1600/DSC00640.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-size: medium;"><img border="0" height="200" src="http://1.bp.blogspot.com/-Wud575gDTBo/Tl3JUHqlvCI/AAAAAAAAAN4/WEE7IcHfLtw/s200/DSC00640.JPG" width="112" /></span></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: medium; text-align: left;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: medium; text-align: left;">Οι γυναίκες αγαπούν τους άνδρες που ξέρουν τα πάντα γι' αυτές...</span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-align: left;"> </span><br style="text-align: left;" /></span><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-siXxah3m3Co/Tl6oJv-pvtI/AAAAAAAAAN8/cTXB8zsmamI/s1600/DSC00551.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-size: medium;"><img border="0" height="200" src="http://3.bp.blogspot.com/-siXxah3m3Co/Tl6oJv-pvtI/AAAAAAAAAN8/cTXB8zsmamI/s200/DSC00551.JPG" width="112" /></span></a></div></div></div></div></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">Δρ Ιωάννης Σ. Χριστοδούλου</span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></div></div><div><br /></div><span style="font-size: 12pt;"></span>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-23095676652141255282021-02-12T11:04:00.001-08:002023-03-04T09:52:45.798-08:00Ποιος είναι;<p><span style="font-size: large;"> <span style="font-family: Times;">"Είμαι ποιητής", είπε ο πρώτος.</span></span></p><div dir="ltr" trbidi="on"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times;">Κι αμέσως οι μάσκες ανέβηκαν.</span><br /><br /><span style="font-family: Times;">Όλοι με τη σειρά αναφωνούσαν:</span><br /><span style="font-family: Times;">"κι εγώ ποιητής",</span><br /><span style="font-family: Times;">"εγώ καλλιτέχνης",</span><br /><span style="font-family: Times;">"εγώ συγγραφέας",</span><br /><span style="font-family: Times;">"εγώ σοφός".</span><br /><br /><span style="font-family: Times;">Κι ο άλλος;</span><br /><span style="font-family: Times;">Ποιός;</span><br /><br /><span style="font-family: Times;">Κείνος παράμερα,</span><br /><span style="font-family: Times;">που ακούει.</span><br /><br /><span style="font-family: Times;">Α, εκείνος!</span><br /><span style="font-family: Times;">Εκείνος είναι ποιητής...</span></span></div><div dir="ltr" trbidi="on"><span style="font-size: large;"><span lang="EN-US" style="font-family: Times;"></span><span style="font-family: Times;"><br /></span><span style="font-family: Times;"> Ι.Σ. Χριστοδούλου</span></span></div><div dir="ltr" trbidi="on"><span style="font-family: Times;"><br /></span><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-MsBiGZLvnwI/YCbNZVG3L4I/AAAAAAAABFY/E6pp_7IlzRAou9Yw4elYIB-WIKYQVCnuwCLcBGAsYHQ/s2048/DSC01740.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1536" data-original-width="2048" src="https://1.bp.blogspot.com/-MsBiGZLvnwI/YCbNZVG3L4I/AAAAAAAABFY/E6pp_7IlzRAou9Yw4elYIB-WIKYQVCnuwCLcBGAsYHQ/s320/DSC01740.JPG" width="320" /></a></div><div><br /></div></div></div>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-2787185590919121722011-03-22T13:24:00.001-07:002022-03-09T11:25:24.040-08:00Ο εμφύλιος των φύλων<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Γνωρίζουμε λίγα για τα φύλα. Ανέκαθεν. Όσα επιστημονικά, μεταφυσικά ή απλώς στοχαστικά διατυπώθηκαν κατά καιρούς για τα φύλα, στο επίπεδο της διάγνωσης ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε φύλου, επιβεβαιώνουν απλώς την άγνοιά μας. Παντοειδείς ιδέες, μεταφυσικές όπως είπα, περί της ουσίας δηλαδή των φύλων, βιολογίζουσες και κοινωνιολογίζουσες, επιστημονικές υποτίθεται, πολιτικοειδείς, αφοριστικές ως καθημερινής χρήσης ιδέες, συσκοτίζουν, μάλλον, παρά φωτίζουν τη σκέψη για τα δύο φύλα. Μάλιστα, στο στάδιο που βρισκόμαστε σήμερα, του ανθρώπινου πολιτισμού εννοώ, η γνώση για τα φύλα μοιάζει ισχνότερη από κάθε άλλη, δεδομένης της ανάπτυξης των επιστημών και της σκέψης. Εικασίες γίνονται, υποθέσεις βάσιμες υπάρχουν, αλλά όχι αρκετά βάσιμες, για να γίνουν βεβαιότητες, και μάλιστα αυτονόητες και κοινώς αποδεκτές. </div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Την αμηχανία για το ζήτημα, δείχνει η ανάγκη να διαχωρίζουμε ακόμα τα φύλα, στη βάση της απόστασης που, υποτίθεται, ακόμα τα χωρίζει, σε διαπροσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Σε ευρύτερα κοινωνικό επίπεδο, για παράδειγμα, οι γυναίκες αναμένεται, ακόμα, να κατοχυρώσουν μια θέση, υποτίθεται, μη κερδισμένη. Σε διαπροσωπικό επίπεδο, από την άλλη, αναμένεται οι άνδρες να καταλάβουν γιατί οι γυναίκες, ως εκ του φύλου, του ρόλου, της διαφοράς τους τέλος πάντων, έχουν προβάδισμα στις αποφάσεις των δικαστηρίων, όταν αυτά αποφασίζουν για το μοίρασμα της οικογένειας σ’ ένα διαζύγιο. </div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Πώς συμβαίνει φυσικά αυτό, είναι άξιο απορίας. Να επιβεβαιώνεται στον καθορισμό των διαπροσωπικών σχέσεων και στο οικογενειακό δίκαιο ότι η γυναίκα ανήκει στην εστία (ή της ανήκει η εστία), και να επιδιώκεται, στον κοινωνικό στίβο, να εμπεδωθεί, στη συνείδηση των ανδρών βεβαίως, ότι η γυναίκα αξίζει εξίσου θέσεις εκτός της εστίας. Εκτόπισμα και εκτοπισμός, εδώ, είναι έννοιες που χρειάζεται να πάρουν περιεχόμενο, και να σκεφτούμε ποιο φύλο έχει τελικά εκτόπισμα, και ποιο εκτοπίζεται. </div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Αυτό, βεβαίως, όταν και όσο σκεφτόμαστε με όρους φύλου και διαφοράς των φύλων. Γιατί, κάλλιστα, μπορεί να μην επιλέξουμε αυτό τον τρόπο. Το ότι ακόμα, φυσικά, το κάνουμε έχει σημασία. Φιλοσοφικά, ωστόσο, και δεδομένων των παραδόξων που προανέφερα, αλλά και της σχετικοποιημένης και σχετικοποιητικής γνώσης για τα φύλα, οφείλουμε να διερωτηθούμε: είναι η διαφορά του φύλου κρίσιμη για το ανθρώπινο ον καθεαυτό; Διαφέρουν δηλαδή οι άνθρωποι όντως μεταξύ τους, ως άνδρες και γυναίκες; Αξίζει να σκεφτόμαστε το θέμα; Μήπως οι οιονεί διαφορές, που οπωσδήποτε διαπιστώνουν στοχαστές και κοινωνιολόγοι κατά καιρούς, δεν είναι διαφορές αλλά κοινά χαρακτηριστικά των φύλων, ανθρώπινα δηλαδή, τα οποία τονίζουμε στους άνδρες και τις γυναίκες κατά περίπτωση, ανάλογα με αυτά που θέλουμε να εξαγάγουμε ως συμπεράσματα κάθε φορά, είτε για τους άνδρες είτε για τις γυναίκες;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Είναι η βιολογική ταυτότητα, εν προκειμένω, σημαντικός διαφοροποιητικός παράγοντας ή αποτελεί μια δευτερεύουσα ιδιότητα, της οποίας προέχει η διανοητική ταυτότητα που διαμορφώνουν άνδρες και γυναίκες με τις ίδιες ευκαιρίες, ως άνθρωποι που ζουν και αλληλεπιδρούν, στη διάρκεια της ζωής τους; Σκέφτεται κανείς με το φύλο του ή το φύλο σκέφτεται με το νου που καθένας διαθέτει; </div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Εναρκτικά, πρέπει να τονίσω, τα ζητήματα που αφορούν στα φύλα δεν κλείνουν, και δεν θα κλείσουν, επειδή, όπως κάθε δυσδιάγνωστο ζήτημα στην ιστορία του ανθρώπου και του πολιτισμού του, το πρόβλημα της διάκρισης των φύλων είναι πρόβλημα που ανανεώνεται καθώς ανανεώνονται οι γενεές. Κάθε γενιά θέτει εκ νέου τα ζητήματα αυτά, επειδή σε κάθε γενιά τίθενται τα ζητήματα εκ νέου. Δεν μπορεί, εν προκειμένω, να θεωρηθεί ότι διευκρινίστηκε το ζήτημα του διαχωρισμού των φύλων κάποια στιγμή στην ιστορία, όπως δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αντιμετωπίζει καλύτερα ο άνθρωπος σήμερα τις καιρικές συνθήκες ή τους σεισμούς, επειδή, έστω, έχει καλύτερη άποψη γι’ αυτά.</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Έρχεται και η Φιλοσοφία, επομένως, προ των ερωτημάτων για τη διάκριση των φύλων και προ της ευθύνης της. Οι κατευθύνσεις είναι δύο, όπως σε όλα τα ζητήματα που αφορούν στη φιλοσοφική έρευνα της ουσίας. Μπορεί κανείς να μιλήσει για την ουσία των φύλων, τα ουσιώδη χαρακτηριστικά τους δηλαδή, και, ενδεχομένως, τις ουσιώδεις διαφορές τους, και να αποφανθεί ενδεχομένως ότι είναι περισσότερο διαφορετικά ή απόλυτα όμοια; Ή ένας τέτοιος στοχασμός είναι άκυρος, επειδή δεν παράγει συμπεράσματα μετρήσιμα, διασταυρώσιμα και επαληθεύσιμα; Ποιος μπορεί να παραγάγει τέτοια συμπεράσματα; Η κοινωνιολογία; Η ιατρική; Η βιολογία; </div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Εμείς επιλέγουμε να μιλήσουμε φιλοσοφικά για το ζήτημα των φύλων. Με μια αρχή κατά νου. Ότι η μεταφυσική – φιλοσοφική σκέψη, η σκέψη δηλαδή που μόνο η φιλοσοφία μπορεί να κάνει, παράγει εξηγητικές ή επεξηγηματικές της εμπειρίας αρχές, οι οποίες μπορεί να υπόκεινται σε επαλήθευση ή διάψευση, κατά περίπτωση, στην εμπειρία, μπορεί επίσης να αντικρούονται στη θεωρία από άλλες, παρόμοιες αρχές, μπορούν να γίνουν αντικείμενο διαλόγου του φιλοσόφου με άλλους θεωρητικούς και επιστήμονες, αλλά δεν εξαρτάται η αξία τους από αυτές τις διαδικασίες δοκιμής της φιλοσοφικής θεωρίας. </div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Αυτό ισχύει για την αρχή που θέσαμε σήμερα ως θέμα της εκδήλωσής μας αλλά και για κάθε άλλη. Μπορεί η αρχή αυτή να εξηγεί ένα μέρος της πραγματικότητας, κάποιες περιπτώσεις. Μπορεί να είναι εντελώς εσφαλμένη. Μπορεί ωστόσο, από την άλλη, να απηχεί την καρδιά της πραγματικότητας των φύλων. Η αξία της, σε κάθε περίπτωση, έγκειται στο ότι αποτελεί αφορμή για σκέψη και προβληματισμό, ο οποίος είναι καθεαυτόν αξιόλογη υπόθεση. Γιατί η μεγαλύτερη και πιο ασφαλής αλήθεια, για τον άνθρωπο, είναι ότι σκέφτεται όταν σκέφτεται φιλοσοφικά, άσχετα από το περιεχόμενο που μπορεί να πάρει ο στοχασμός αυτός, κι από το αν, τελικά, μένει κανείς με την εντύπωση ότι έμαθε ή βρήκε την αλήθεια, κάτι που, φυσικά, έχει τη δική του ιδιαίτερη σημασία. </div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Έτσι σκεφτόμαστε το θέμα της αποψινής εκδήλωσης. Αυτό θα κάνω στη συνέχεια, εξηγώντας, σιγά σιγά το σκεπτικό της διατύπωσής του. Κάποτε, όταν οι άνδρες αναφέρονται στις γυναίκες, και διαπιστώνουν χαρακτηριστικά τους, ή όταν οι ίδιες οι γυναίκες αναφέρονται στον εαυτό τους, μοιάζουν, οι γυναίκες, να θεωρούνται υπεύθυνες για το φύλο τους. Δεν αναφερόμαστε στα χαρακτηριστικά αυτά, τα όποια, ως αυτονόητα χαρακτηριστικά του θηλυκού. Το γεγονός, για παράδειγμα, ότι μια γυναίκα ντύνεται μ' έναν ορισμένο τρόπο, ορίζεται ως προκλητικό ντύσιμο, ακόμα και από γυναίκες, αλλά δεν αναγνωρίζεται ως δικαίωμα στη γυναικεία φύση. Το γεγονός ότι δεν το κάνουν όλες, δεν ακυρώνει εν προκειμένω τη σκέψη για τη φύση, καθώς, και εκείνες που δεν το κάνουν μπορούν να καταλάβουν γιατί γίνεται.</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Η γυναίκα, λοιπόν, δεν επιλέγει το φύλο της και τις χαρακτηριστικές του συμπεριφορές, όπως φυσικά ούτε ο άνδρας. Κι είναι παραγωγικό, νομίζω, να σκεφτούμε εδώ στην κατεύθυνση της καλύτερης δυνατής αναφοράς και περιγραφής των χαρακτηριστικών των φύλων, χωρίς την αξιολογική διάσταση που μπορεί να δώσει μια στερητική ηθικιστική σκέψη, η οποία καθίσταται όργανο καταπίεσης των φύλων, και μάλιστα του γυναικείου. Όσο όμως, συνεχίζω, κι αν η γυναίκα δεν επιλέγει το φύλο της, επιλέγει τον εαυτό της. Οι γυναίκες θέλουν να είναι γυναίκες, όσο κι αν κάποτε αμφιβάλλουν, εξαιτίας της ευθύνης που αισθάνονται να βαραίνει το φύλο τους γι' αυτό που είναι, και διερωτώνται αν θα ήταν καλύτερα να είναι άνδρες. Η έννοια του "επιλέγω", πάντως, έχει αυτή ως πρώτη σημασία, και δεν είναι καθόλου αδιάφορη. </div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Έχει, όμως, και μια δεύτερη σημασία, η οποία αφορά στη σχέση της γυναίκας με το άλλο φύλο. Η ερωτική επιθυμία ανάμεσα στα φύλα, σημαίνει την ανάγκη του ενός για το άλλο. Είναι εξίσου η ανάγκη αυτή; Θέλει το ίδιο μια γυναίκα έναν άνδρα, όπως ένας άνδρας μια γυναίκα; Τι θέση έχει το φύλο εδώ, στην επιθυμία αυτή θέλω να πω; Πρόκειται, το δίχως άλλο, για εγωιστική επιθυμία, από την πλευρά και των δύο φύλων. Μήπως, όμως, το ένα από τα δύο φύλα σκέφτεται περισσότερο από το άλλο τον εαυτό του, όταν επιθυμεί και όταν αποκτήσει έναν σύντροφο; Θα επικαλεστώ, εν προκειμένω, τη μορφή που παίρνει η ανδρική επιθυμία, η οποία εκδηλώνεται ως ανάγκη για το θηλυκό, σε αντίθεση με την επιθυμία του θηλυκού, που είναι ή εμφανίζεται περισσότερο συγκρατημένη. Αυτό στη φάση της επιδίωξης της σχέσης. Όταν αυτή καταστεί γεγονός, τα συναισθήματα αλλάζουν ή ανταλλάσσονται. Η ανδρική επιθυμία για τη σχέση σχετικοποιείται, επειδή εκτονώνεται, ενώ η αντίστοιχη της γυναίκας εντείνεται. Η αλλαγή από την πλευρά του άνδρα, εκλαμβάνεται από τη γυναίκα ως μη επαρκές ή μειωμένο ή καθόλου ενδιαφέρον. Φαίνεται επομένως, εν προκειμένω, ο άνδρας να επιλέγει την επιστροφή στον εαυτό του, ενώ η γυναίκα όχι.</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Είναι, όμως, στην πραγματικότητα έτσι; Αν ανοίξουμε το πλάνο, και δούμε καλύτερα τις λεπτομέρειες, δεν είναι. Η γυναίκα αντιδρά στην αλλαγή του ενδιαφέροντος του άνδρα, γιατί η ίδια συνεχίζει να ενδιαφέρεται για τον εαυτό της εξίσου. Για την ακρίβεια, η αυτοαναφορά της δεν αλλάζει ποτέ, και η επιφυλακτικότητά της απέναντι στο άλλο φύλο, πριν συνάψει σχέση μαζί του, αφορά σ’ ένα αίσθημα που επιβεβαιώνεται, ότι ο άνδρας δεν αντιλαμβάνεται τι ακριβώς σημαίνει η ελκυστικότητα που εκπέμπει μια γυναίκα. Μια γυναίκα είναι ή γίνεται ελκυστική, επειδή αρέσει πρώτα στην ίδια να αρέσει στον εαυτό της. Αυτό δεν λαμβάνει υπόψη του ο άνδρας. Εκεί οφείλεται και η σύγκρουση ανάμεσά τους. Ο άνδρας θέλει τη γυναίκα γι’ αυτό που φαίνεται, ενώ η γυναίκα θέλει τον άνδρα για να επιβεβαιώνει αυτό που η ίδια ξέρει για τον εαυτό της, και ζητάει από τον άνδρα που επιλέγει να της το επιβεβαιώνει. </div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Πόσο είναι εύκολο, όμως, ένας άνδρας να θέλει μια γυναίκα όπως εκείνη θέλει τον εαυτό της; Αυτό είναι δύσκολο, αν όντως τα φύλα έχουν διαφορά. Γιατί, αν έχουν διαφορά, είναι δύσκολο το ένα φύλο να καταλάβει το άλλο. Κι ίσως είναι αυτό, τελικά, μια απόδειξη ότι τα φύλα διαφέρουν. Στο ζήτημα που μας απασχολεί, όμως, θα ήταν εύλογη η απορία. Δεν συμβαίνει και με τον άνδρα το ίδιο; Δεν αυτοαναφέρεται δηλαδή κι ένας άνδρας με τον ίδιο τρόπο; Πρωτογενώς θεωρώ όχι. Γιατί ένας άνδρας δεν θέλει πρωτογενώς τον εαυτό του. Πρωτογενώς θέλει μια γυναίκα, για να επιβεβαιώσει ότι μπορεί να θέλει. Αυτό το καταλαβαίνουν οι άνδρες, μάλιστα, σε ηλικίες που δεν θέλουν και τόσο. Περισσότερο μάλιστα τους ενοχλεί να μην θέλουν οι ίδιοι, παρά να θέλουν και να μην τους θέλουν. Όχι, θεωρώ, η γυναίκα. Η γυναίκα δεν έχει πρόβλημα να αποδείξει στον εαυτό της ότι μπορεί να θέλει. Αυτό είναι αυτονόητο γι' αυτήν. Αισθάνεται επίσης ότι τη θέλουν. Αλλά αυτό έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Σημαντικό γι' αυτήν είναι να τη θελήσει εκείνος που θα της άρεσε να της επιβεβαιώσει την εικόνα που έχει η ίδια για τον εαυτό της, και με την οποία χαίρεται ούτως ή άλλως.</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">Ο εμφύλιος των φύλων, εν πολλοίς, εγκυμονείται από την αυτάρκεια του θηλυκού. Η καχυποψία αναλαμβάνει τα υπόλοιπα. Αν ο ανθρώπινος πολιτισμός είναι να επιδείξει κι άλλα επιτεύγματα, ένα από τα σημαντικότερα θα ήταν η ειλικρίνεια στη σκέψη για τα φύλα. Κι αυτή θα ήταν μια συναρπαστική σκέψη, η συναρπαστικότερη ίσως που μπορεί ο άνθρωπος να κάνει για τον εαυτό του...</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> Ι.Σ. Χριστοδούλου</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">(<i>Ομιλία στην εκδήλωση του Ομίλου Φιλοσοφικής Αγωγής για τα δύο φύλα, στις 25 Φεβρουαρίου 2011.</i>)<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://lh3.googleusercontent.com/-ARHekE7HssE/TYmsFgYzCPI/AAAAAAAAAGE/8YuH-Z_Uke4/s1600/DSC01411.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://lh3.googleusercontent.com/-ARHekE7HssE/TYmsFgYzCPI/AAAAAAAAAGE/8YuH-Z_Uke4/s200/DSC01411.JPG" width="150" /></a></div><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"></div></div>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-25145778256775542302011-03-09T06:23:00.009-08:002021-02-06T01:23:22.646-08:00ΠΙΟ ΠΕΙΣΤΙΚΗ!<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><span style="font-family: georgia;"><br /><span style="font-size: large;">
Η πλάνη: πιο πειστική από την αλήθεια...<br /></span></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://lh4.googleusercontent.com/-noocnpNJRNY/TX3abuGoh9I/AAAAAAAAACY/1tefr7zQVS8/s1600/DSC00238.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="150" src="https://lh4.googleusercontent.com/-noocnpNJRNY/TX3abuGoh9I/AAAAAAAAACY/1tefr7zQVS8/s200/DSC00238.JPG" width="200" /></a></div></div>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8392714402806141507.post-45362829172645332862011-03-09T05:35:00.011-08:002021-02-05T01:10:45.113-08:00ΜΠΟΡΕΙ!<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><span style="font-family: georgia; font-size: large;">Η αλήθεια μπορεί,<br />
όταν είναι αλήθεια! <br />
<br />Δεν μπορεί,<br />
όταν δεν είναι... <br /></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://lh6.googleusercontent.com/-JGI8mqfW-cU/TX3Ygk5KodI/AAAAAAAAACQ/jXpQ-GIwnn8/s1600/DSC00232.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="150" src="https://lh6.googleusercontent.com/-JGI8mqfW-cU/TX3Ygk5KodI/AAAAAAAAACQ/jXpQ-GIwnn8/s200/DSC00232.JPG" width="200" /></a></div><br />
<br />
<br />
</div>Dr. Ioannis S. Christodoulouhttp://www.blogger.com/profile/10046344174274324163noreply@blogger.com0